Buy Now, Pay Later-diensten onder de huidige consumentenkredietrichtlijn (2008/48/EG)

De BNPL-diensten vallen uiteen in twee verschillende varianten. Bij de eerste variant biedt de verkoper van een product een termijn waarbinnen de consument het gekochte product moet betalen. Doorgaans is deze termijn 14 of 30 dagen. Bij de tweede variant draagt de verkoper van een product de vordering op de consument tot betaling van de koopprijs over aan een derde partij. Deze derde partij int vervolgens de vordering op de consument tot betaling van de koopprijs voor eigen rekening en risico in maximaal drie verschillende termijnen. Het aanbieden van BNPL-diensten valt momenteel buiten de reikwijdte van de bestaande Consumentenkredietrichtlijn. Wij verwijzen ook naar ons eerdere nieuwsbericht van 31 mei 2022 waarin dit is toegelicht.

Herziene Consumentenkredietrichtlijn (2023/2225/EU)

Op 18 oktober 2023 is de herziene Consumentenkredietrichtlijn aangenomen. BNPL-diensten vallen onder omstandigheden binnen het toepassingsbereik van de herziene rchtlijn. De volgende BNPL-diensten vallen kort samengevat niet onder het toepassingsbereik van de herziene richtlijn: (a) uitstel van betaling van maximaal vijftig (50) dagen door leveranciers van goederen of diensten, zonder rente of andere kosten en waarbij slechts beperkte kosten in rekening worden gebracht bij een betalingsachterstand, en (b) uitstel van betaling van maximaal veertien (14) dagen door leveranciers van goederen of diensten die geen micro-, kleine of middelgrote onderneming (SME) zijn, zonder rente of andere kosten en waarbij slechts beperkte kosten in rekening worden gebracht in geval van een betalingsachterstand.

Indien een derde partij uitstel van betaling aanbiedt, dan zal deze derde partij onder het bereik van de herziene richtlijn vallen. Dit betekent dat zij na inwerkingtreding van de herziene richtlijn zijn onderworpen aan een vergunningsplicht en moeten voldoen aan regelgeving omtrent verantwoorde kredietverstrekking. Wel kan de nationale wetgever ervoor kiezen om enkele verplichtingen niet van toepassing te verklaring op deze partijen.

De lidstaten hebben tot 20 november 2025 de tijd om de bepalingen uit de herziene richtlijn om te zetten naar nationale wetgeving. Na het verstrijken van deze termijn krijgen lidstaten nogmaals een jaar de tijd om de bepalingen uit de heziene richtlijn ook daadwerkelijk toe te gaan passen. Dat betekent dat aanbieders van BNPL-diensten op 20 november 2026 aan de nieuwe regels zouden moeten voldoen.

Over de gedragscode

In de aanloop naar de inwerkingtreding van de herziene Consumentenkredietrichtlijn, hebben verschillende aanbieders van BNPL-diensten in Nederland besloten hun dienstverlening te onderwerpen aan bepalingen van de Buy Now, Pay Later (BNPL)-Gedragscode. Dit komt tot uiting in bepalingen over (onder meer) het tegengaan van zogeheten ‘’schuldenstapeling’’, het verstrekken van informatie voorafgaand aan de totstandkoming van een kredietovereenkomst met een consument en het versturen van minimaal één kosteloze betalingsherinnering indien tijdige betaling achterwege blijft. Klik hier voor meer informatie over de (BNPL)-Gedragscode.

Wij lichten enkele verplichtingen op basis van de gedragscode nader uit:
  • Artikel 6 – De aanbieder hanteert een beleid op basis waarvan geen BNPL-diensten worden verleend aan consumenten onder de 18 jaar;
  • Artikel 7 – De aanbieder verleent geen BNPL-diensten indien zij aanleiding heeft om te veronderstellen dat dat onverantwoord is in het licht van de financiële capaciteit van de betreffende consument;
  • Artikel 9 – Het beleid van de aanbieder is erop gericht schuldenstapeling tegen te gaan. Dit betekent dat de aanbieder het uitgangspunt heeft om geen nieuwe BNPL-diensten te verlenen aan consumenten die betalingsachterstanden hebben bij die aanbieder;
  • Artikel 12 – Na het sturen van een ingebrekestelling mag de BNPL-aanbieder incassokosten in rekeningen brengen. Deze kosten zijn gemaximeerd in overeenstemming met de Wet Incassokosten;
  • Artikel 17 – In aanloop naar implementatie van de Richtlijn, onderzoeken de aanbieders onder meer in hoeverre een registratiestelstel bij het BKR mogelijk is, specifiek voor BNPL-diensten.

De AFM onderschrijft het belang van de gedragscode, in afwachting van de gewijzigde Europese regelgeving, en ondersteunt de oproep aan overige aanbieders van BNPL-diensten om zich bij de gedragscode aan te sluiten. Klik hier voor het nieuwsbericht van de AFM. 

Prejudiciële vragen

Hoewel de consensus op dit moment is dat BNPL-diensten niet onder de huidige Consumentenkredietrichtlijn vallen, heeft de Hoge Raad in mei van dit jaar desalniettemin prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. Deze prejudiciële vragen hebben betrekking op de rente en kosten die aanbieders van BNPL-diensten aan consumenten in rekening brengen. Specifiek heeft de Hoge Raad aan het Hof van Justitie van de Europese Unie gevraagd of bij dergelijke rente en kosten slechts moet worden gekeken naar de rente en kosten die een consument moet betalen indien hij het krediet tijdig terugbetaalt, of dat ook moet worden gekeken naar de rente en kosten die de consument verschuldigd is indien deze het krediet te laat terugbetaalt.

Blijkens een brief aan de Tweede Kamer van de minister voor Rechtsbescherming, heeft de Nederlandse regering in bovengenoemde procedure een zienswijze ingediend bij het Hof van Justitie van de Europese Unie. Uit deze zienswijze blijkt dat de Nederlandse regering van mening is dat aanbieders van BNPL-diensten die incassokosten rekenen in geval de consument de betalingstermijn overschrijdt, in beginsel niet onder het bereik van de huidige Consumentenkredietrichtlijn vallen, tenzij de incassokosten deel uitmaken van het verdienmodel van de BNPL-aanbieders en derhalve tot winstgevendheid kunnen leiden. Indien daar sprake van is, zouden aanbieders van dergelijke BNPL-diensten niet uitgezonderd moeten zijn van het toepassingsbereik van de huidige Consumentenrichtlijn, aldus de minister voor Rechtsbescherming namens het kabinet.

Contact

Hebt u vragen over BNPL-diensten of over andere onderwerpen op het gebied van financiële regelgeving? Neemt u dan contact op met ons Financial Regulatory Team.