In de FNV/Smallsteps zaak in 2017 ging het om de vraag hoe het zit met deze werknemersrechten als er sprake is van overgang van onderneming in een zogeheten ‘pre-pack faillissement’ (kort gezegd: een stille bewindvoerder bereidt het faillissement voor met het oog op een doorstart). Uit de uitspraak van het Hof van Justitie in de FNV/Smallsteps zaak bleek dat de rechtspositie van de werknemers af hangt van de specifieke omstandigheden van het geval. Per individueel geval moet bekeken worden met welk doel de faillissementsprocedure gestart is. Dit leidt tot rechtsonzekerheid. Om een einde te maken aan deze onzekerheid, heeft de overheid een voorontwerp voor nieuwe wetgeving gepubliceerd (Wet overgang van onderneming in faillissement). Hieronder volgen kort de (vanuit arbeidsrechtelijk perspectief) meest relevante maatregelen.

1. Aansluiting bij rechten werknemers in geval van OVO buiten faillissement

Met het wetsvoorstel wenst de regering de arbeidsrechtelijke positie van werknemers binnen en buiten faillissement meer op elkaar aan te laten sluiten. Ook bij OVO in faillissement zullen alle werknemers in beginsel mee over gaan en zullen hun arbeidsvoorwaarden onveranderd blijven. Dit zal alleen niet het geval zijn indien verlies van arbeidsplaatsen vanwege bedrijfseconomische omstandigheden onvermijdelijk is. Dan zal op een objectieve en transparante manier de selectie van werknemers voor de overgebleven arbeidsplaatsen plaatsvinden. Verder staat in het voorontwerp dat de arbeidsvoorwaarden van de werknemers die overgaan onder strikte voorwaarden in overleg met de vakbonden kunnen worden aangepast. Ten slotte is van belang dat schulden die het gevolg zijn van arbeidsovereenkomsten en al voor de overgang zijn ontstaan niet mee over zullen gaan op de verkrijger. Het gaat daarbij om achterstallig loon, opgebouwde maar nog niet genoten vakantiedagen, nog niet uitbetaalde vakantietoeslag en verschuldigde bonussen.

2. Concurrentiebeding vervalt indien arbeidsplaats van werknemer vervalt

Op dit moment is het zo dat een concurrentiebeding niet automatisch vervalt bij faillissement van de werkgever en een daarop volgende opzegging van de arbeidsovereenkomst door de curator. De regering is voornemens om aan artikel 7:653 BW een nieuw zesde lid toe te voegen waarin wel is bepaald dat een concurrentiebeding automatisch vervalt.

3. Verduidelijking van rechten van OR en PVT voorafgaand aan faillissement

In 2017 had de Hoge Raad in een uitspraak bepaald dat de ondernemingsraad ook in faillissement een adviesrecht heeft. De regering wenst met het wetsvoorstel deze uitspraak van de Hoge Raad op te nemen in de Wet op de ondernemingsraden (WOR). In artikel 25 WOR wordt een nieuw zevende lid toegevoegd waarin wordt geregeld hoe het adviesrecht van de OR in faillissement toegepast moet worden. Verder wordt in de WOR een nieuw artikel 31g ingevoegd. In deze bepaling wordt de ondernemer de verplichting opgelegd om de OR, de personeelsvertegenwoordiging of de personeelsvergadering in te lichten over een aanvraag surseance, een eigen aangifte faillissement of een verzoek tot faillietverklaring.